Marcin Luter – Ojciec Reformacji

Marcin Luter, postać niezmiernie ważna dla dziejów chrześcijaństwa, przyszedł na świat 10 listopada 1483r. w Eisleben, w sercu ówczesnych ziem niemieckich. Jego życie naznaczone niezłomną walką o czystość wiary i nadrzędność Słowa Bożego, stało się fundamentem Reformacji, która na zawsze odmieniła oblicze Kościoła. Był człowiekiem, który wbrew przeciwnościom i groźbom z odwagą głosił prawdę, czerpiąc siłę z Pisma Świętego, jedynego źródła objawienia. Jego dziedzictwo, choć budziło i nadal budzi kontrowersje, pozostaje niezaprzeczalnym świadectwem mocy Bożej działającej przez słabego człowieka.

Już w młodości Luter zmagał się z głębokimi rozterkami duchowymi, poszukując pokoju w relacji z Bogiem. Wstąpił do zakonu augustianów, lecz zamiast ukojenia odnalazł tam jedynie ciężar ludzkich tradycji i nauk, które oddalały go od istoty Ewangelii. Przełomem stało się jego odkrycie prawdy o usprawiedliwieniu przez wiarę, opartej wyłącznie na łasce Bożej. Ta fundamentalna zasada, wyrażona w haśle Sola Scriptura – jedynie Pismo, stała się osią jego nauczania i walki z ówczesnymi nadużyciami Kościoła Rzymskiego. Jak sam podkreślał, nie ma innego autorytetu nad duszami ludzkimi poza Słowem Bożym, które jest „żywym i skutecznym, ostrzejszym niż wszelki miecz obosieczny” (Hbr 4:12 BW).

Kulminacyjnym momentem w działalności Lutra stało się ogłoszenie 95 tez, które 31 października 1517r. przybił do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze. Ten akt, choć w zamyśle miał służyć akademickiej debacie, wywołał lawinę wydarzeń, prowadząc do rozłamu w zachodnim chrześcijaństwie. W tezach  Luter piętnował handel odpustami, wskazując na ich niezgodność z Pismem Świętym i na zgubny wpływ, jaki wywierały na dusze wiernych, dając fałszywe poczucie bezpieczeństwa zbawienia. Jego głos był wołaniem o powrót do biblijnych podstaw wiary, o odrzucenie ludzkich wynalazków i o przywrócenie Chrystusa jako jedynego Pośrednika między Bogiem a człowiekiem.

W kolejnych latach Luter stawał do licznych dysput, które jeszcze bardziej zaostrzały konflikt z władzami kościelnymi. W 1518r, podczas debaty w Heidelbergu, przedstawił 28 tez, w których rozwinął swoje przemyślenia o łasce Bożej i o tym, jak człowiek, będąc grzesznikiem, nie jest w stanie sam siebie zbawić. Rok później, w Lipsku, zmierzył się z przedstawicielami Kościoła Rzymskiego, odważnie broniąc swoich przekonań. Najbardziej dramatycznym momentem okazał się jednak sejm w Wormacji w 1521r., gdzie Luter, stojąc przed cesarzem Karolem V i dostojnikami kościelnymi, odmówił odwołania swoich nauk. Jego słowa: „Na tym stoję, nie mogę inaczej, niech mi Bóg dopomoże”, przeszły do historii jako symbol niezłomności w obliczu prześladowań.

Nie tylko działalność teologiczna określała życie Lutra. Był on także człowiekiem rodzinnym, który w 1525r. poślubił Katarzynę von Bora, byłą zakonnicę, z którą doczekał się sześciorga dzieci. Ich dom w Wittenberdze stał się miejscem nie tylko wychowania potomstwa, ale także licznych dyskusji teologicznych i spotkań z uczniami. Luter nie krył bólu po stracie dwojga dzieci – syna oraz córki, co ukazuje go jako człowieka głęboko odczuwającego zarówno radości, jak i cierpienia codziennego życia. Jego małżeństwo, będące jednym z pierwszych przykładów odejścia od celibatu duchownych, stanowiło także świadectwo biblijnej wizji rodziny jako daru Bożego.

Luter miał również duszę artysty. Był miłośnikiem muzyki, grał na lutni i tworzył pieśni, które miały służyć uwielbieniu Boga i umacnianiu wiary. Jego najsłynniejszy hymn, „Potężna twierdza jest nasz Bóg”, do dziś pozostaje jednym z najważniejszych utworów protestanckiej tradycji muzycznej. W 1524r. opublikował pierwszy śpiewnik protestancki, kładąc podwaliny pod rozwój muzyki kościelnej, która inspirowała późniejszych twórców, takich jak Johann Sebastian Bach. W muzyce widział Luter nie tylko piękno, ale i narzędzie do głoszenia Ewangelii, co doskonale współgrało z jego przekonaniem, że Słowo Boże powinno docierać do serc wszystkich ludzi w najprostszej i najbardziej przystępnej formie.

Do końca swych dni Luter pozostał wierny powołaniu, które otrzymał od Boga. Zmarł 18 lutego 1546r. w rodzinnym Eisleben, gdzie mediował w lokalnym sporze, okazując troskę o pojednanie nawet w ostatnich chwilach życia. Jego śmierć nie zakończyła jednak dzieła Reformacji, które rozprzestrzeniło się na całą Europę, przynosząc odnowę wiary tam, gdzie przez wieki panowały ludzkie tradycje i fałszywe nauki. Dzieło Lutra przypomina nam, że prawdziwa wiara opiera się na fundamencie Słowa Bożego, a nie na ludzkich ustaleniach czy chwilowych kompromisach.

Rozważając życie i dziedzictwo Marcina Lutra, warto przypomnieć słowa apostoła Pawła, który pisał: „Bo jestem pewien, że ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani zwierzchności, ani teraźniejsze, ani przyszłe rzeczy, ani moce, ani wysokość, ani głębokość, ani żadne inne stworzenie nie zdoła nas odłączyć od miłości Bożej, która jest w Chrystusie Jezusie, Panu naszym” (Rz 8:38-39 BW). Te słowa były niewątpliwie bliskie sercu Lutra, który w obliczu licznych przeciwności czerpał siłę z niezachwianej pewności Bożej miłości i opieki.

Nie można jednak zapominać, że droga, którą obrał Luter, nie była wolna od błędów i kontrowersji. Jego ostre wypowiedzi, a czasem zbyt gwałtowny ton, budziły sprzeciw nawet wśród tych, którzy podzielali jego dążenia do reformy. Jednakże, patrząc na całość jego życia, widzimy człowieka, który ponad wszystko pragnął, by Kościół wrócił do biblijnych korzeni, by wierni znali Pismo Święte i żyli według jego zasad.