Zbawienie w świetle wiary: chrześcijaństwo, a islam

Pytanie o zbawienie od wieków pozostaje jednym z najważniejszych w życiu człowieka. Jak osiągnąć życie wieczne? Co prowadzi do pojednania z Bogiem? W różnych tradycjach religijnych odpowiedzi na te pytania są diametralnie odmienne, a różnice te mają głęboki wpływ nie tylko na duchowość jednostek, ale i na kształt całych społeczeństw. 

Chrześcijaństwo, szczególnie w nurcie protestanckim, który ukształtował się w XVI wieku za sprawą Marcina Lutra i innych reformatorów, opiera się na niezachwianej wierze w zbawienie przez wiarę w Jezusa Chrystusa. Zasada „sola fide” – tylko wiara – stała się fundamentem tej nauki. Reformatorzy, odrzucając ówczesny katolicki system sakramentów i uczynków jako drogi do zbawienia, wskazywali na Pismo Święte jako jedyne źródło prawdy. W Liście do Efezjan czytamy: „Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę, i to nie z was, jest to dar Boży; nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił” (Ef 2:8-9 BW). Ten fragment podkreśla, że zbawienie jest darem, którego nie można sobie zaskarbić ludzkim wysiłkiem. Wiara w Chrystusa, Jego śmierć i zmartwychwstanie, staje się jedyną drogą do pojednania z Bogiem.

W przeciwieństwie do tego, w islamie droga do zbawienia wydaje się bardziej złożona i niepewna. Wyznawcy tej religii są zobowiązani do przestrzegania licznych przykazań i rytuałów, takich jak pięć filarów islamu, obejmujących między innymi codzienne modlitwy, post w miesiącu ramadan czy pielgrzymkę do Mekki. Jednak nawet najgorliwsze wypełnianie tych obowiązków nie daje gwarancji życia wiecznego. W teologii islamu Allah pozostaje suwerennym władcą, który wedle swej woli może wybaczyć lub potępić. Ta niepewność towarzyszy wiernym przez całe życie, a jedyną pewną drogą do raju staje się droga walki, określana czasem jako „sola jihad”. Walka  rozumiana jako poświęcenie życia w imię wiary, ma być gwarancją zbawienia. Niestety, takie pojmowanie prowadzi do tragicznych konsekwencji, o czym świadczą liczne akty przemocy i terroru, jak zamachy w Manchesterze, Paryżu czy wydarzenia z 11 września 2001 roku w Nowym Jorku. Nie można ignorować faktu, że desperackie pragnienie pewności zbawienia może pchnąć niektórych do ekstremalnych działań, które przynoszą cierpienie niewinnym ludziom.

Teologiczne różnice między chrześcijaństwem a islamem mają swoje korzenie w odmiennym pojmowaniu natury Boga i relacji człowieka z Nim. W chrześcijaństwie Bóg jest Ojcem, który szuka zagubionych, pragnie ich nawrócenia i oferuje łaskę przez swojego Syna. W islamie Allah jest odległym, wszechmocnym sędzią, którego wola pozostaje niezgłębiona. Chrześcijanin, ufając w zbawczą moc Chrystusa, żyje w nadziei i pokoju, wiedząc, że jego los spoczywa w rękach miłującego Boga. „Dlatego teraz nie ma żadnego potępienia dla tych, którzy są w Chrystusie Jezusie” (Rz 8:1 BW) – te słowa dają pociechę i pewność, że wiara jest wystarczająca. Z kolei w islamie brak tej pewności może rodzić niepokój, a w skrajnych przypadkach prowadzić do tragicznych wyborów.

Warto w tym kontekście przywołać historię Danny’ego Burmawiego, autora licznych publikacji na temat różnic między chrześcijaństwem a islamem. Urodzony w 1988 roku w Jordanii, Burmawi wychował się w środowisku muzułmańskim, jednak w młodości doświadczył głębokiej przemiany duchowej, która doprowadziła go do przyjęcia wiary chrześcijańskiej. Decyzja ta miała swoje konsekwencje – zmuszony do opuszczenia ojczyzny, w wieku dziewiętnastu lat przeniósł się do Libanu. Tam przez czternaście lat zgłębiał zawiłości religijne i polityczne Bliskiego Wschodu, angażując się w działalność społeczną. Założył organizacje non-profit, a także prowadził działania w ramach Instytutu Obrony Ideologicznej, dążąc do budowania dialogu między różnymi wspólnotami wiary. Jego życie i świadectwo ukazują, jak głęboko osobiste doświadczenie może zmienić perspektywę człowieka i skierować go na drogę poszukiwania prawdy.

Nie można pominąć faktu, że różnice w pojmowaniu zbawienia mają wpływ nie tylko na jednostki, ale i na całe społeczeństwa. Chrześcijaństwo, kładąc nacisk na łaskę i przebaczenie, kształtowało kulturę, w której wartość jednostki i jej godność były często na pierwszym miejscu. Islam, z jego surowymi wymaganiami i niepewnością co do losu człowieka po śmierci, w wielu przypadkach przyczynił się do powstania społeczności, w których posłuszeństwo i walka o wiarę stają się nadrzędnymi wartościami. Nie oznacza to, że wszyscy wyznawcy islamu popierają przemoc – wręcz przeciwnie, wielu z nich żyje w pokoju, dążąc do harmonii z innymi. Jednak teologiczne podstawy, które promują walkę jako drogę do zbawienia, stwarzają grunt pod działania ekstremistyczne, co pozostaje wyzwaniem dla współczesnego świata.

Rozważając te kwestie, warto pamiętać o wezwaniu do miłości i zrozumienia, które jest sercem chrześcijańskiej wiary. Choć różnice między religiami są głębokie, a ich konsekwencje nieraz bolesne, chrześcijanin winien dążyć do prawdy, nie zapominając o współczuciu dla tych, którzy błądzą. W Pierwszym Liście do Koryntian czytamy: „Teraz więc pozostaje wiara, nadzieja, miłość, te trzy; lecz z nich największa jest miłość” (1 Kor 13:13 BW). Miłość ta powinna prowadzić nas w relacjach z innymi, nawet gdy ich przekonania różnią się od naszych.

Podsumowując, różnice w pojmowaniu zbawienia między chrześcijaństwem, a islamem ukazują, jak głęboko teologia wpływa na życie człowieka i społeczeństw. Chrześcijańska wiara w łaskę przez wiarę w Chrystusa oferuje pokój i pewność, podczas gdy islamskie dążenie do zbawienia przez uczynki i walkę może prowadzić do niepokoju, a w skrajnych przypadkach do przemocy. Historia Danny’ego Burmawiego pokazuje, że możliwe jest odnalezienie nowej drogi, nawet w obliczu trudnych wyborów i przeciwności. Niech refleksja nad tymi kwestiami skłoni nas do głębszego zrozumienia prawdy, która prowadzi do prawdziwego życia – życia w harmonii z Bogiem i bliźnimi.